Afgelopen weekend was ik met vriendinnen in de Belgische Ardennen. Tijdens het eten kwamen we op de verschillende manieren van werken met archetypen en wat ons dat brengt: zowel persoonlijk en als therapeuten, coaches en trainers. Het bleef niet bij praten. De ware kracht van archetypen is deze te ervaren in jezelf. Zo worden ze een hulpbron die je kunt aanboren wanneer je die nodig hebt. Dus al snel kwamen er krijtjes, papier en klei op tafel en doken we in de wereld van ons archetypische kind.

Wat zijn archetypen

Jung, de Zwitserse psychiater en psycholoog, kwam er achter dat archetypen over de hele wereld voorkwamen in onder andere sprookjes, sagen, mythen, dromen en volksvertellingen. Het zijn universele psychologische patronen, beelden en energieën die in ieder van ons aanwezig zijn. De reden dat we zo door sprookjes en films worden aangetrokken is omdat een archetype als de held resoneert in onze eigen psyche. Als je bijvoorbeeld de mythe van Hercules hoort, hebt je hier direct een beeld en een gevoel bij. Jung beschouwde archetypen als onbewuste, universele ideeënpatronen die gedrag vertonen wat door ons direct herkend wordt.

Jung definieerde een aantal archetypen. De ene zal je meer aanspreken dan de andere. In potentie zijn ze allemaal in ons aanwezig en spelen een rol in je leven, je persoonlijke ontwikkeling en relaties. Alle archetypen hebben ook een schaduwkant. Als je je meer bewust wordt hoe de archetypen in jouw leven een rol spelen, heb je een rijke bron gevonden voor groei en ontwikkeling.

Het Kind archetype

Daar zaten we dan, met z’n vieren rond de tafel. We besloten het Kind archetype nader in onszelf te onderzoeken. Je kent dat deel wel, dat deel in ons dat open, levenslustig, speels, creatief en vol vertrouwen is. Als delen van het Kind niet voldoende ruimte krijgen in je leven, kunnen de schaduwkanten van dit kind naar voren komen. Denk hierbij aan angst, jaloezie en boosheid. Ik gaf een meditatie die staat in het boek de Kracht van archetypen van Edith Bakker (een schatkist met oefeningen om te werken met archetypen): het verweesde kind. Door deze meditatie maakte we contact met dat kindsdeel in onszelf wat geen of niet voldoende ruimte krijgt op dit moment. Ik breidde de meditatie uit met een teken en boetseeroefening. Aan het eind van deze oefening stonden er vier verweesde kinderen op tafel: de flapuit, die zegt wat ze denkt; een verlegen kind die heel fijngevoelig is; een best-doener die gezien wilde worden en mijn luidruchtige kind dat wil zingen en springen in regenplassen met haar rode rubberenlaarzen met witte stippen. Allemaal delen die we op dit moment niet voldoende ruimte gaven in ons leven en waar we ons nu weer bewust van werden. Door aandacht te geven aan mijn verweesde kind kon ik weer contact maken met haar kwaliteiten en haar kracht: helderheid, duidelijkheid, plezier en levenslust. Een verrijkende , verdiepende en vooral vrolijke ervaring.

Subpersonen: vervormingen van archetypen

Binnen psychosynthese werken we met subpersonen. Hoe verhouden die zich tot de archetypen? Subpersonen stammen af van de archetypen zegt Edith Bakker in haar bovengenoemde boek. Tijdens onze jeugd kunnen de archetypen om verschillende redenen vervormd raken. Toen ik weer contact maakte met mijn verweesde kind dat wil zingen en springen, kon ik de kwaliteiten van dit kind weer gaan ervaren en in mijn leven brengen. Als ik geen aandacht geef aan dit verweesde kind komt er een subpersoon die ik de rebel noem in mij naar boven. Die geen zin heeft zich aan de regels of afspraken te houden. Die doet waar ze zin in heeft, maar niet vanuit vitaliteit maar vanuit boosheid. Door wel contact te maken met mijn verweesde kind, kan ik weer in contact komen met de kwaliteiten van dit kind en verdwijnt de de rebel naar de achtergrond omdat die geen reden meer heeft te rebelleren.

Meer ontdekken met archetypen

Allereerst kan ik het bovengenoemde boek van Edith Bakker aanraden, net als de boeken van Jung zelf.

Wil je op creatieve wijze leren werken met archetypen en subpersonen, dan is de de gecertificeerde jaaropleiding Creatieve therapie wellicht iets voor jou.